Door: Berryl Vogelezang
Paniek en gretig experimenteren met Artificial Intelligence
Paniek en gretig experimenteren met Artificial Intelligence
Als trotse ouder, afkomstig uit de jaren ’70, zie ik mijn kind opgroeien, volwassener worden en binnenkort de volgende stap zetten in zijn onderwijsreis. Bij het kijken naar de hedendaagse wereld realiseer ik me dat het niet dezelfde wereld is als die ik ooit kende. Logisch toch, zou je zeggen? Natuurlijk is het logisch en ik weet het ook wel, maar het ervaren ervan is toch iets anders… Deze “nieuwe wereld” openbaart zich in kleine conflicten en meningsverschillen met mensen om me heen. De intentie achter mijn woorden komt niet meer over en ik merk dat ik daardoor vastloop in gesprekken. Is dit de generatiekloof in actie? Heb ik al die jaren onder een steen geleefd? Is de wereld écht zo veranderd? Het zet me aan het denken.
Heb ik nou al die jaren onder een steen geleefd?
Terwijl we nog steeds worstelen met de impact van social media op “het echte leven” dienen zich al de ontwikkelingen aan rondom Artifical Intelligence (AI). Als donderslag bij heldere hemel werd Chat GPT vrijgegeven aan het grote publiek wat resulteerde in een mix van paniek, enthousiasme, scepsis en gretig experimenteren. De wereld was in shock.
Nu de eerste schrik rondom Chat GPT is verdwenen, ontstaat er ruimte om ons voorzichtig een breder beeld te vormen van de impact van AI. We moeten verkennen hoe het ons kan helpen en ervoor zorgen dat de implementatie verantwoord verloopt. Werken met een basis van normen en waarden, gedreven door menselijkheid en inclusiviteit, in plaats van winstbejag, is cruciaal. Dit geldt niet alleen voor de samenleving als geheel, maar ook binnen het onderwijs. Anders lopen we het risico onszelf uit te roeien met AI als een ogenschijnlijk behulpzame tool.
Assistive Computing Era
Assistive Computing Era
Welkom in de “Assistive Computing Era”, zoals Amy Webb het noemt in haar sessie over opkomende trends rondom Ai op de SXSW conferentie in maart.
Larissa Zegveld van Kennisnet tipt over het belang van ICT aan de bestuurstafel. Waar het voor de hand lijkt te liggen dat we de mens centraal stellen bij de ontwikkelingen en regelgeving rondom AI. Met een achtergrond van waardecreatie is innovatie veelal financieel gedreven: Big Tech aan de macht. De gevolgen daarvan worden duidelijker als je bedenkt dat tijdens de online lessen gedurende COVID, data verzameld is m.b.v. “data scraping”. Deze gegevensverzameling omvatte niet alleen websites en gebruikersinteracties, maar ook incidentele elementen zoals een passerende kat, achtergrondmuziek of het bereiden van eten. Dit alles diende als input voor de “AI-machine”. Eenmaal in de “AI-machine” zijn de gegevens onuitwisbaar, zelfs als je ze zou willen verwijderen.
Zoals Amy Webb aangeeft ontwikkelen we ons toe naar een “Assistive Computing-tijdperk” na een omslagpunt die zij de AISMOSIS (Ai + OSMOSIS) noemt. AI wordt geïntegreerd in onze manier van leven en we beschouwen het niet langer als iets afzonderlijks. Vergelijkbaar met papier dat nu algemeen geaccepteerd is, of een rekenmachine of zelfs een mobiele telefoon. Dan begrijp je de urgentie van een verantwoorde implementatie AI en de impact die het kan hebben. Alles wordt informatie en de “AI- machine” zoekt naar jou voor meer input. Het internet is niet meer zoals het ooit was.
Dit maakt duidelijk dat termen als transparantie, opt–in/opt-out-mogelijkheden en het vermijden van monopolies van grote technologiebedrijven (via multi-clouds) belangrijke voorwaarden moeten zijn bij AI-implementatietrajecten, zowel op maatschappelijk niveau als binnen het onderwijs. Onbedoelde vooroordelen (bias) kunnen onbedoeld in het systeem terechtkomen. Ben je je als gebruiker altijd bewust van wat er in datasets staat, of juist niet? Hierdoor kan een “AI-machine” verkeerd getraind worden.
Intermenselijke impact
Intermenselijke impact
Hoewel de implementatie van social media niet zo drastische verandering teweeg bracht, kreeg het wel een impuls toen het beschikbaar werd op de mobiele telefoons, waardoor we “hyperconnected” werden. Altijd verbonden met alles en iedereen. Een onbedoeld neveneffect van sociale media is dat een hele generatie een andere betekenis heeft gekregen van “persoonlijk contact”. De impact hiervan wordt duidelijk in het “still face experiment” van Dr. Edward Tronick, dat later werd herhaald met een mobiele telefoon. Het is een confronterend scenario, maar de impact ervan is misschien dichterbij dan we denken, óók in het klaslokaal.
Tijdens haar sessie over “Kunstmatige Intimiteit” op de SXSW-conferentie in maart (waarbij intimiteit hierbij iets anders was dan wat ík dacht ????), vertelt Esther Perel een verhaal over iemand die haar niet kon bereiken en uit nood een AI-versie van haar maakte, liefkozend “AI Esther” genoemd. Zij duidt aan de hand van “Ai Esther” de intermenselijke impact van social media en wat er gebeurt rondom de ontwikkeling van Ai. Een krachtige indicatie waarom docenten en leerkrachten, gewone mensen om ons heen, niet kunnen worden vervangen door AI. Verbonden als we zijn, zijn we nog nooit zo eenzaam geweest.
Samenvattend
Samenvattend
Het is een gegeven dat de samenleving en het onderwijs voortdurend evolueren. Ik mis zeker niet het krijtstof in de klas. Is dit dan toch de generatiekloof in actie? Misschien wel, maar dat betekent niet dat dit proces gepaard gaat met het verlies van normen en waarden voor de samenleving of het onderwijs. Hoewel de uitvoering kan verschillen, geven we deze waarden door van jong naar oud. Dit is zeker geen eenrichtingsverkeer. Je bent nooit te oud om te leren, tenslotte. Samen kunnen we iets moois creëren met AI, op voorwaarde dat we de mens, inclusiviteit, normen en waarden centraal stellen en het enthousiasme van de nieuwe generatie voeden.
